Aşağıdaki soruda, gerçek hayattaki problemler hakkında mantık çerçevesinde açıklamalar yapmanız beklenmektedir. Sorunun tek bir doğru yanıtı yoktur. Genel kültürünüzü de kullanarak soruları cevaplarken sebep-sonuç ilişkisi ile cevaplar vermelisiniz. Notlandırmada en önemli kısım yazdıklarınızın nedenlerini doğru açıklamanız olacak. Kısa, sadece sonucun olduğu cevaplar değerlendirilmeyecektir. Kabuller yapabilirsiniz, yaptığınız kabulleri de sebepleriyle açıklamalısınız. Hatalı kabuller yapsanız da, bu kabullerden mantıklı çıkarımlar yaptığınız taktirde yeterli puan alabilirsiniz.
İstanbul'da artık iki tane funiküler(halatla birbirini çeken) ray hattı vardır; 1875'te açılan Tünel hattı ve 2006'da açılan Kabataş – Taksim hattı. Bu hatların her ikisinde de, tepe tarafında büyük bir tekerlek ile döndürülen bir halat ve bu halatla birbirine bağlı iki vagon kullanılıyor. Vagonun biri tepeden aşağı inerken diğeri aynı anda yukarı çıkar. Vagonlar, halatlar ile kontrol edilir, çekilir veya yavaşlatılır.
Tünel'in, resimdeki gibi eğimli bir şekli var. Eğimin alt tarafı, neredeyse düzleşir. Resimde eğim biraz abartılı çizilmiştir. Aşağı istasyondaki vagon, durur haldeyken yere paralel, dümdüz durur. Taksim-Kabataş funiküler sisteminde ise sabit 22 derecelik bir eğim vardır ve vagonlar istasyonlarda beklerken, hem aşağıda hem de yukarıda 10 derecelik bir eğimle durur. Tünel hattının üst tarafındaki Pera çıkışında, caddenin tam karşısındaki binanın çok büyük bir bacası vardır. Bu bilgilerden yola çıkarak aşağıdakileri cevaplamaya çalışın.
a) Hangi sistem, şekil gereği daha az enerjiye ihtiyaç duyar?
b) Bu enerji tasarrufu mantığı, halatsız demiryollarında da uygulanabilir mi?
c) Tünel'in üst tarafında, karşı binadaki bacanın sebebi ne olabilir?
