Lozan-Sevr Farkları:
Sévr’in en önemli ve sivri noktalarının Lozan’da nasıl sonuçlandırıldığı açısından iki barış antlaşmasının karşılaştırılması öğretici olacaktır.
1- Sévr’in en önemli özelliği olan “…Osmanlı İmparatorluğu bu konuda ileride getirilecek hükümleri şimdiden kabul etmiş sayılır…” biçimindeki açık çek Lozan’da yoktur.
2- Kürdistan, Ermenistan, İzmir konusunda Lozan’da hüküm yoktur.
3- Kapitülasyonlar kalkmıştır.
4- Maliye Komisyonu kalkmıştır.
5- Boğazlar Komisyonu “özerk” biçimiyle kalkmıştır.
6- İki antlaşmada da azınlık koruma hükümleri Polonya Azınlık Antlaşması’ndan kaynaklandığı halde, ikisinin arasında çok önemli farklar vardır:
a) Bu artık bir bağımsız bölüm değil, bir kesimdir,
b) Sévr’deki yükümlülükler dönemin Azınlıklar standardının da ötesindeydi, Lozan’da ise bu standardın altındadır. Nitekim azınlık tanımında “dil, din, soy” ölçütleri değil, Müslüman olup olmamak ölçütü dikkate alınmıştır;
c) Ermenilerin dönüşüne ilişkin madde yoktur;
ç) Soy azınlıklarının orantılı temsiline dayanan seçim sistemi hükmü kaldırılmıştır;
d)Okullara (resmi makamlar) “..hiçbir biçimde karışmaksızın..” ibaresi kalkmıştır;
e) Türkiye artık yabancı okul diplomalarını tanımak ve sahiplerinin Türkiye’de serbestçe çalışmak hakkını kabul etmek zorunda değildir;
f) Türkiye; kilise, okul, adalet konularında özel buyruk ve fermanlarla verilmiş ayrıcalık ve bağışıklıkları tanımak zorunda değildir;
g) Uluslararası güvence bakımından Büyük Devletlere açık çek kalkmıştır, anlaşmazlık halinde Uluslararası Adalet Divanı’na gidilecektir.