[hebâL-i fesâne İleti: 594 Durumu: Çevrimdışı]

Tüm zamanların en büyük mucitlerinden biriydi. 1885 yılında ABD'ye göç eden Sırp asıllı Hırvat Nikola Tesla, rakibi Thomas Alva Edison kadar patent kaydettirdi. Ama fikirlerinin hak ettiği karşılığı asla alamadı. Tesla tekrar tekrar maddi kazancından edildi. Tam da bu yüzden bugün neredeyse kültleşti.

ABD'ye göç eden Sırp asıllı Hırvat Nikola Tesla, 1891 yılının bir akşamı gösterisini parmaklarını şıklatarak başlatıyor: Akabinde elinde kızıl bir ateş topu beliriyor. Uzun boylu adam alevleri sakince önce beyaz frakı, sonra da ortadan ayırdığı siyah saçları üzerinde gezdiriyor. Büyücü sonunda gizemli alevi izleyicilerin şaşkın bakışları arasında bir ahşap kutuya kaldırıyor. "Şimdi size günışığı yaratacağım" diye sesleniyor Tesla. New York'taki South Fifth Avenue'da, aslında laboratuar olarak kullandığı gösteri salonu mucizevi bir ışığa boğuluyor. Mucit şimdi de bir elektrik üretecine bağlı platforma atlıyor. Ayar düğmesini, bedeni iki milyon voltluk bir gerilimle yüklenene dek çeviriyor. Deşarj olan elektrik cızırdayarak tüm bedenini sarıyor. Ellerinden şimşekler ve alevler fışkırıyor. Tesla gerilimi sıfırladığında çevresinde hâlâ mavimsi bir halenin parıldadığını hatırlayacaktır bazıları.

"Elektriğin büyücüsü" New York'un sosyetesini sahne şovlarıyla büyülemeyi ve gazetecilere geliştirdiği elektrik sisteminin ne denli güçlü ve güvenli olduğunu göstermeyi seviyor. Gösterileriyle, nereden bakarsanız bakın, aslında bütün dünyanın elektriğe kavuşturulması savaşının propagandasını yapıyor. Bu Tesla'nın aynı zamanda (isteksizce de olsa) kendisi kadar şöhretli başka bir mucide karşı verdiği bir savaş. Söz konusu adam, mizacı itibariyle Tesla'nın tam zıddı bir yapıya sahip: Thomas Alva Edison - fütursuz, kurnaz ve girişimci.

Amerikalıya göre Tesla bir "bilim şairinden" başka bir şey değildir; bir teorisyen ve fikirleri "müthiş ama son derece yararsız " olan şanssız bir zanaatkâr. Edison, bir buluşun değerini, şirketine sağladığı kârla ölçer. Oysa Tesla sadece parayla ilgilenmez. Ona göre bir buluşun değeri, doğa güçlerini insanlığın yararına dönüştürebilmesiyle ölçülmelidir.

Elektrik için verilen mücadeleyi Tesla kazanacak. Yine de -hayatında hemen her zaman olduğu gibi- bu mücadeleden mağlup ayrılacak. Ne var ki günümüzde bile insanları hâlâ büyüleyen bir mağlup olarak: Hakkındaki internet sayfaları ve kitapların sayısı gün geçtikçe artıyor, "YouTube" sitesinde Tesla videoları izleniyor, bir rock grubu adını Tesla'dan alıyor ve "Google" kurucularının desteklediği bir elektrikli otomobil üreticisi kendine "Tesla Motors" adını seçmiş.

Elektriğin gizemli gücü Nikola Tesla'yı henüz çocukken avucuna almış. Sırp ana-babadan 10 Temmuz 1856 günü, Hırvat köyü Smiljan'da doğan bu çocuk sık sık göz kamaştırıcı şimşekler görür. Tesla daha sonra otobiyografisinde o günleri şöyle anımsıyor: "Bazen çevremdeki bütün hava canlı alev dilleriyle kaynıyordu." Bu deneyimler sıklıkla içsel imgeleri de tetikler. Tesla'nın zihinsel gözünde odalar ve eşyalar canlanır; görüntüler o kadar canlıdır ki, hayal ile gerçeği ayırt etmekte güçlük çeker. Ama zamanla bu görsel imgeleri kontrol altına almayı öğrenir. Düşüncelerinde uzak şehirlere ve ülkelere gider, zihninde insanlarla sohbet edip arkadaşlıklar kurar. Tesla 17 yaşındayken "ciddi olarak icatlarla ilgilenmeye" başladığında, muhayyilesinin gücü ortaya çıkıyor: Cihazlarını geliştirmek için modellere, çizimlere veya deneylere ihtiyaç duymaz - buluşlarını yaparken yaratıcı sürecin tümünü zihninde takip eder. Araçları zihninde inşa eder, kusurlarını düzeltir, çalıştırır. "Bir türbini zihnimde ya da atölyemde çalıştırmışım, benim için hiç fark etmiyor" diye yazıyor. "Çalışırken dengesizleştiğini bile algılayabilirim."

Geo

[Hevai]

Edison'un ne kadar kurnaz ve paragöz olduğunu Empati'de okumuştum.  Ayrıca icatlarının hepsi orjinal değil. Orjinal sayabileceğimiz çok az buluşu var. Ya tamamlanmamış projeleri tamamlamış ya da Tesla örneğinde olduğu gibi şirketinde çalışan bilim adamlarınının icatlarından faydalanmış.