Country, caz, blues ve R&B gibi müzik türlerindeki olağanüstü başarılarıyla bütün dünyada milyonlarca hayran kazanan Soul müziğin babası ve kurucusu olarak da adlandırılan şarkıcı, piyanist, besteci ve düzenlemeci Ray Charles ustalıkla org ve saksafon kullanabiliyor ve orkestra da yönetebiliyordu.
Soul müzik bir nevi Afrika asıllı Birleşik Amerikalılar’ın pop müziğiydi. Soul müzik Tanrı’nın Sesi olarak da tanımlanan gospel (kilise ilahileri), R&B ve Country müziğin karışımıydı.
Ray Charles Robinson , 23 Eylül 1930’da yoksul bir işçi ailesinin çocuğu olarak, caz ve bluesun anavatanı kabul edilen Albany, Georgia’da dünyaya geldi. Çocukluğu Greenville’de geçti. Müzikle baptist kilisesi korosunda tanıştı.Piyano kullanmayı üç yaşındayken kendi kendine öğrendi. Beş yaşında topluluk önünde şarkı söylemeye başladı. Bu ilk konserlerinden elde edilen mütevazi gelirler anne babasının kötü durumdaki aile bütçesine katkıda bulundu. Kardeşinin bir kaza sonucunda ölümüne tanık olduktan kısa bir süre sonra kör oldu. Kimi kaynaklara göre dört, kimi kaynaklara göre altı yaşındayken ortaya çıkan göz tansiyonu ve kan hastalığı (glokom) yedi yaşındayken görme duyusunu tümüyle yitirmesiyle sonuçlandı.
1937 yılında gönderildiği ve toplam sekiz yıl öğrenim gördüğü Florida eyaletindeki St. Augustine görme ve işitme engelliler okulunda üstün zekası ortaya çıktı. Piyano bilgisini derinleştirdi.Burada Braille alfabesiyle nota yazıp-okumayı , klarinet, saksafon ,trompet,org kullanmayı ve radyo tamir etmeyi öğrendi. Okulda Ray Charles’ın matematik dahisi olduğuna inanılıyordu. Müziğin matematikle ilişkisini çok erken yaşlarda keşfetmişti. Yine burada Satranç oyunundaki yenilmezliğinden dolayı bir şöhret sahibi oldu.
Yaşamındaki felaketler zinciri 1940’lı yılların ortasına kadar yakasını bırakmadı. On yaşında babasını, onbeş yaşında annesini kaybetti.
Annesi, görme engelinin bütün hayatını karartmaması için oğlunu yetenek ve becerilerini geliştirmesi için teşvik etti. Oğlunun mümkün olduğu kadar başka insanlardan yardım almadan, onlara muhtaç olmadan kendi temel ihtiyaçlarını karşılayabilmesini istiyordu. Ray Charles yıllar sonra “Sevgili Annesini” şöyle anlatmıştır: “Bana odun kırdırır, çamaşır yıkatır ve ocağı yaktırırdı.”
Annesinin ölümünün ardından 1945’te okulu bıraktı. ***ör Sugar Ray Robinson’la karıştırılmamak için de soyadındaki “Robinson”dan kurtuldu.
Biriktirmeyi başardığı birkaç yüz doları yanına alarak 1940’lı yılların sonunda büyük metropollerde çeşitli müzik gruplarıyla çalışmaya başladı. Bluesun önde gelen sanatçılarından Lowell Fulson’la da yolu kesişti ve onun topluluğuyla konser turnesine çıktı.22 yaşına bastığında plakları bir milyon adet satmıştı bile.
En eski arkadaşlarından biri de trompetçi Quincy Jones’du( 1933 doğumlu). Jones’a nota yazmasını Ray Charles öğretmişti.
Bu arada, 1947’de 10 bin dolar sermayeyle Jerry Wexler ve Ahmet Ertegün tarafından kurulan Atlantic Plak Şirketi’nin dikkatini çekmeyi başardı.
1953 yılında Ahmet Ertegün’le (1923 doğumlu) tanıştı. “Baby Let Me Hold Your Hand” adlı şarkısı Ahmet Ertegün’ü çok etkilemişti. Ertegün üç bin dolar gibi o yıllar için çok büyük bir parayı gözden çıkararak Ray Charles’ı Swingtime Plak Şirketi’nden Atlantik Plak Şirketi’ne transfer etti. Time dergisi yazarının da 2001 yılında yazdığı gibi Ahmet Ertegün’ün Ray Charles’ın müzik kariyerine büyük katkısı oldu. Ahmet Ertegün ise “Atlantic Plakçılığın başarısında en büyük pay Ray Charles’ındır”demişti.
Atlantic Plakçılığın sanatçıları arasında Ray Charles yanı sıra Aretha Franklin, John Coltrane,Rolling Stones, Nat King Cole ve Diana Ross’da vardı.
Ray Charles kadife sesli pop-caz şarkıcısı Nat King Cole’un kendisi üzerindeki etkisini de hiç saklamadı.
Ray Charles için Ahmet Ertegün şunları söyledi: “Bir müzik dehası ve 20. yüzyılın en önemli sanatçılarından biriydi.Ray Charles’dan daha etkili tek sanatçı Louis Armstrong’du. Ray’den etkilenenler arasında Beatles, Rolling Stones , Who, Joe Cocker, Van Morrison , Eric Clapton, Bobby Darin ve Elvis Presley gibi pek çok büyük sanatçı var. Hepsi de Ray Charles hayranıydı.”
Elli üç yıllık müzik kariyeri boyunca müziğin sınırları olmadığını kanıtlayıp Ray Charles kendisiyle ilgili olarak şunları söylemişti: “İçimde müzikle doğdum ve onunla doydum.Başka hiçbir şey yapmayı bilmem. Bütün müzik kariyerimin özeti ya da açıklaması budur.”
Dahi (genius) lakabını kendisine şarkıcı ve film oyuncusu Frank Sinatra koymuştu. Aynı fikirde olan şarkıcı B.B. King “Ray Charles bugüne kadar tanıdığım en büyük müzisyendi,” demiştir.
Müzik kariyerine 60 albüm sığdırmayı başaran Ray Charles 13 Grammy Ödülü kazanmıştı. Bu ödüllerin dokuzunu 1960-1966 arasında elde etti.
Ahmet Ertegün’ün de belirttiği gibi konser turnelerinde kadınların dokunmak için yalvardığı bir müzisyendi Ray Charles.
23 Mayıs 2003 Cuma günü Los Angeles’ta onbininci konserini verdi.
Ray Charles İstanbul’daki Açıkhava Tiyatrosu’nda da Temmuz 1987’de İstanbul 15. Caz Festivali kapsamında konser vermişti.
Konserlerine Ağustos 2003’te kalçasındaki şiddetli ağrılar nedeniyle ara vermek zorunda kaldığında “Konserlerimi iptal etmek zorunda kalmak kalbimi kırıyor,” demişti.
John Landis’in “Cazcı Kardeşler-Blues Brothers” (1980) adlı filminde rol alan ve “Shake Your Tailfeathers” adındaki soul şarkıyı seslendiren Ray Charles, hobisi piyano çalmak olan Oscar ödüllü yönetmen Clint Eastwood’un 2004 İstanbul Film Festivali’nde de gösterilen “Piano Blues” (2003) adlı filminde performansıyla yer aldı.
Öte yandan sinema tarihinin birçok unutulmaz filmini Ray Charles’ın şarkıları zenginleştirdi. Robert Altman’dan Norman Jewison’a kadar pek çok usta yönetmen filmlerinin etkisini onun şarkılarıyla güçlendirdi.
Ray Charles , “Spy Hard”(1996) adlı güldürü filminde de otobüs sürücüsü rolünü üstlenmişti.
Ray Charles son olarak , Elton John, Norah Jones ve Johnny Mathis gibi sanatçılarla birlikte bir düet albümü üzerinde çalışıyordu.
Kadınlarla ve uyuşturucu maddelerle arası her zaman çok iyi olan Ray Charles üzerinde eroinle de Boston kentindeki havalimanında yakalanmıştı. Marihuana da kullanmış ve yirmi yıldır uyuşturucu bağımlısı olduğunu söylemişti.
Ray Charles’ın iki evliliğinden ve sayısız birlikteliğinden 11 çocuğu, 20 torunu ve 5 de torun çocuğu vardı.
Ray Charles 10 Haziran 2004 Perşembe günü Beverly Hills California’daki evinde karaciğer hastalığından kaynaklanan komplikasyonlar nedeniyle vefat etti.
Charles’ın Los Angeles’taki First African Methodist Episcopal Kilisesinde düzenlenen cenaze töreninde Stevie Wonder, B.B. King, Glen Campell, Wynton Marsalis müzik performanslarıyla “dahi”yi uğurladı.Törene katılanlar arasında Clint Eastwood da bulunuyordu.
