Alternatifim Cafe

Müzik => Diğer Müzik Türleri => Türk Sanat Müziği => Konuyu başlatan: Diyez - Şubat 15 2009, 23:29:42

Başlık: Osmanlı'da Musiki
Gönderen: Diyez - Şubat 15 2009, 23:29:42
Osmanlı'da Musiki -Hikmete Dair Fenn'in son Osmanlıları

Bilindiği gibi 5. yy.dan bu yana, Türk dil kültürünü, Orta Asya'da canlı tutmayı başaran Uygur medeniyeti, çok çeşitli milletlere de bu konuda öncülük yapmışlardır. Diğer kültürel alanlarda da varlıklarını sürdürmelerini Ahmet Caferoğlu şöyle ifade etmektedir:

"… Çin kaynaklarından öğrendiğimize göre, Uygur hükümdarları sarayında, yerli ve yâdelli tarihçiler, şâirler, bilginler san'atkârlar, mûsıkîşinaslar büyük bir himaye görmekteydi. Memlekette zengin kitaplıkların bulunduğunu, Çin gezginleri nakletmektedirler. Bir Uygur el yazısı ise, Kobuz'un çok yaygın bir eğlence âleti olduğunu ortay koymuştur. Bu el yazısı, fevkalâde geniş bir mûsikî hayâtının turfan vahasını kaplaması sonucunda, Türk dilli manzum bir Uygur edebiyatının da var olduğuna işaret etmektedir…"

Bu bilgiler ışığında: İstanbul'da Edebiyat Fakültesi Matbaasında, Türk Dil Kurumu Yayınları arasında 260 numarayla basılan, Ahmet Caferoğlu'nun yazmış olduğu "Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü" isimli kitabını taradıktan sonra aşağıdaki müzik unsurlarının varlığı görülmüştür:

aş içkü: Toy, şölen ziyafet.

atırmak: Bir müzik aleti çalmak

basık: Türkü, şarkı

burku: Trombet

 

çıngartgu: Zil, çıngırak

 

ır: Şarkı, türkü

ırlamak: Şarkı, türkü söylemek

 

idig: Süs, bezek

irlamak: Irlamak, türkü şarkı söylemek

itig: 1. Süs, bezek, tezyinât  2. Müzik aleti

itizmak: Müzik aleti çalmak

 

küg:1. Kög 2. Gürültü, ses 3. Türkü, şarkı 4. Şöhret, ün 5.Sefâlet

kam: Şaman, büyücü, sihirbaz

kızaşı: Düğün, düğün ziyafeti, düğün şöleni, toy

kobuz: Kopuz sazı

kungkau: Çalgı, müzik aleti

kunhauçı: Mûsıkîşinas

kunku: Müzik aleti

 

togsurmak: Şarkı söylemek, ırlamak

tagşurmak: Irlamak, türkü söylemek

tıng: Seda, ses perdesi

timburi: tanbûr çalan

tokıga/u: Tef tokmağı, davul tokmağı

tüngür: Şaman davulu

ün: Seda, ses, ün

yangku: Yankı, ses, aksi seda, eko, şıkırtı

yangkulug: Akseden, çınlayan, ses çıkaran

yankuruş: Seda, ses

yaraşı: Süs, bezek, tezyina

yaratıg: Süs, bezek, tezyinat

yır: Şarkı, türkü

yog: Yuğ, ölü yemeği, matem, yas