Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, çıkaracağı yeni gıda yasası ile gıda güvenliğine ilişkin konularda uzman olmayan gerçek ve tüzel kişilere, hiç bir bilimsel veriye dayanmayan demeç ve açıklamalarlada bulunama yasağı getiriyor.
Bu kişiler, toplumu ve tüketicileri yanlış bilgilendiremeyecek,
gıda işletmecilerine ticari zarar verecek türden ''gereksiz
açıklamalarda'' bulunamayacak.
Bakanlık, AB'ye uyum amacıyla, gıda, yem, veterinerlik hizmetleri
ile gıda ve yem kontrollerine ilişkin 4 kanunda yapmayı öngördüğü
değişiklikler, kurum içi görüşe açtı.
AB, müzakereler açısından, söz konusu kanunların en kısa sürede
çıkarılmasını istiyor. Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından
hazırlanan taslaklara ilişkin görüşler, 19 Haziran'a kadar ilgili
birime iletilecek. Görüşler doğrultusunda yeni şekli verilen
taslaklar, daha sonra ilgili bakanlıkların ve kuruluşların görüşüne
açılacak. Yasa değişikliklerinin bu yıl içinde çıkarılması öngölüyor.
A.A muhabirinin belirlemelerine göre, Gıda Kanunu taslağında,
kanunun amaç maddesine, gıda, gıda ile temas eden madde ve malzemelere ilişkin hususlarda düzenleme yaparken, insan sağlığı, tüketici
menfaatleri yanında, ''hayvan sağlığı ve refahı, bitki sağlığı ve
çevrenin korunması'' gibi AB direktiflerinde yer alan ilkeler de
sokuldu.
Yeni gıda kanunu, özellikle gıda güvenliği olmak üzere, gıdanın
yönetimi ile ilgili genel ilkeleri, gıda güvenliğine doğrudan veya
dolaylı olarak etkisi olan konularda yapılması gerekenleri
belirleyecek. Gıda ve gıda ile temas eden madde ve malzemenin üretimi,
işlenmesi ve dağıtımıyla ilgili tüm aşamaları, halkın gereği gibi
beslenmesinin sağlanmasını, gıda güvenliği ve kalite özelliklerine
ilişkin hususların tespit edilmesini kapsayacak.
Taslakla gıda tanımının içine insan tüketimine sunulan ''su'' da
alındı. Mevcut mevzuatta, insan tüketimine sunulan su ile ilgili
düzenlemeleri Sağlık Bakanlığı yapıyordu.
Taslakla ayrıca, ''gıda güvenliği şartları'' AB direktifleri
doğrultusunda ayrıntılı olarak belirlendi.
Buna göre, güvenli olmayan ürün pazara sunulamayacak. Gıda, insan
sağlığına zararlı olması ve tüketimine uygun olmaması halinde güvensiz
kabul edilecek. Herhangi bir gıdanın güvenli olup olmadığının
saptanmasında, gıdanın tüketici tarafından normal kullanım koşulları
ile üretim, işleme ve dağıtımın her aşaması dikkate alınacak.
-GIDANIN, NESİLLER ÜZERİNDEKİ ETKİSİNE DE BAKILACAK
Herhangi bir gıdanın insan sağlığına zararlı olup olmadığının
saptanmasında, söz konusu ürünü tüketen kişinin sağlığı üzerinde,
sadece hemen ve/veya kısa ve/veya uzun vadede oluşturacağı olası
etkilerine değil, aynı zamanda onu izleyecek nesiller üzerindeki
etkilerine, olası kümülatif toksik etkilerine de bakılacak.
Ayrıca, gıdanın belirli bir sağlık duyarlılığı olan tüketici grubu
için tasarlanmış olması durumunda, bu tüketicilerin özel
duyarlılıkları da dikkate alınacak.
Aynı sınıf veya niteliklerde seri, parti veya ticari ürünün bir
kısmının güvensiz olması durumunda, ayrıntılı bir değerlendirme
sonucunda bu seri, parti veya ticari ürünün geri kalanının güvenli
olduğuna dair hiçbir kanıt bulunmadığı durumlarda, bütün seri, parti
veya ticari ürünün güvenli olmadığı kabul edilecek.
Gıda mevzuatının gıda güvenliğine ilişkin hükümlerine uygun olan
ürün, mevzuat hükümlerinin kapsadığı ölçüde güvenli kabul edilecek.
-ŞÜPHELİ DURUMLARDA, MEVZUATA UYGUN ÜRÜN DE TOPLANACAK
Gıda mevzuatı hükümlerine uygun olduğu halde, ürünün güvenli
olmadığına dair şüphelenmeyi gerektiren nedenlerin bulunması
durumunda, bakanlık, o ürünün piyasaya sunumuna sınırlamalar getirecek
uygun önlemleri alacak veya ürünü piyasadan geri toplatacak.
Gıda işi ile uğraşan gerçek veya tüzel kişiler, insan sağlığına ve
yaşamına zarar verecek şekilde gıda üretemeyecek, işleyemeyecek,
dağıtamayacak.
Düzenlemeyle tüketici menfaatlerinin korunması ve tüketicilerin
tükettiği gıda konusunda bilgilendirilerek bilinçli seçim yapmaları
sağlanacak, sahtekarlık veya aldatıcı uygulamalar, taklit ve tağşiş
ile tüketiciyi yanıltacak diğer her türlü uygulamalar engellenecek.
Ürünlerin etiketlenmesi, reklamı ve tanıtımı; sahte, yanıltıcı
veya gıdanın karakterine, yapısına, özellikle doğasına, özelliklerine,
bileşimine, miktarına, dayanıklılığına, orijinine, üretim metoduna
göre hatalı bir izlenim yaratacak, gıdanın sahip olmadığı etki ve
özelliklere atıfta bulunacak, tüm benzer gıda maddeleri ile aynı
özelliklere sahip olduğu halde gıda maddesinin özel
karakteristiklerine sahip olduğunu bildiren veya ima eden ifadeleri ve
tüketiciyi yanıltacak yazı, resim, şekil ve benzerlerini de
içeremeyecek.
-AÇIKLIK, ŞEFFAFLIK, KAMUOYUNU BİLGİLENDİRME
Konunun aciliyetinin kamu istişaresine elvermediği durumlar hariç,
gıda mevzuatının hazırlanması, değerlendirilmesi ve yeniden gözden
geçirilmesi sırasında, bakanlık açık ve şeffaf bir şekilde kamu
istişaresi yapılacak.
Bir gıdanın insan sağlığı açısından risk oluşturabileceğinden
kuşku duyulması için geçerli nedenlerin olması durumunda, belgelere
erişim konusunda yürürlükteki hükümler saklı kalmak koşuluyla, riskin
mahiyeti, ciddiyeti ve büyüklüğüne bağlı olarak, Bakanlık, ürün ve
ürün tipini, içerebileceği riski ve riski önlemek, azaltmak veya yok
etmek için alınan ya da alınması planlanan önlemleri tanımlayarak,
riskin sağlıkla ilgili mahiyeti hakkında kamuoyunu bilgilendirmek
maksadıyla gerekli çalışmaları yapacak.
-UZMAN OLMAYAN KİŞİLER AÇIKLAMA YAPILAYACAK
Taslakta, gıda güvenliğine ilişkin konularda uzman olmayan gerçek
ve tüzel kişilere, hiç bir bilimsel veriye dayanmayan demeç ve
açıklamalarlada bulunmaları da yasaklanıyor. Bu kişiler, toplumu ve
tüketicileri yanlış bilgilendiremeyecek ve gıda işletmecilerine ticari
zarar verecek türden gereksiz açıklamalarda bulunamayacak.
Taslakta, gıda kodeksinin hazırlanması, risk analizleri, risk
yönetimi, gıda güvenliği konusunda AB ile ilişkiler alanında da
ayrıntılı düzenleme yapılıyor.
