Depresyon , kişinin en az 2 hafta süreyle kendini mutsuz , değersiz , çökkün hissetmesi , hoşlandığı etkinliklere ilgisinin kaybolması veya bu etkinliklerden zevk alamaması durumudur. Çocuk ve ergenlere depresyon tanısı koyarken , erişkinlerde kullanılan ölçütler kullanılır ancak yaş grubunun özelliklerine de dikkat edilmesi gerekir.
Genci hayattan kopma noktasına getirebilen depresyonun en sarsıcı yanı genellikle tanınamadığı ya da “ gençtir , olur arada böyle şeyler.” Türü düşüncelerle önemsenmemesi sonucu ergenin bu durumu tedavisiz ve yalnız yaşamak ( atlatmak veya atlatamamak ) zorunda kalmasıdır.
Depresyonun görülme sıklığı ergenlerde % 3-9 ; çocuklarda ise %1-3 dolaylarındadır.
Yani her yüz ergenden 3 ile 9’u depresyon yaşamaktadır. Kızlarda depresyon riski erkeklerden yaklaşık 2 kat fazladır.
Gençlerde Depresyon Belirtileri
Önceleri rahat olan veya pek problemi bulunmayan bir genç artık ;
Çoğunlukla “huzursuz ve gergin” görünüyorsa , eski canlılığını yitirmişse ,
“ Çok mutsuzum , hayat boş ve sıkıcı , çok sıkılıyorum ve yapacak hiçbir şey yok” cümlelerini çok sık kullanıyorsa,
Tüm hayatını etkileyen bir “sinirlilik” hali söz konusuysa ve kendini kontrol edemeyip ufak problemler bile öfke patlamalarına neden oluyorsa ,
Kurallara daha az uymaya başlamışsa ,
Sık sık halsizlikten , baş ve karın ağrılarından yakınıyorsa ,
Özgüveninde azalma , kendini değersiz bulma ve pek çok olaydan kendisini sorumlu tutma duyguları varsa ,
İştahlarında ve yeme alışkanlıklarında farklılık dikkati çekiyorsa ( daha çok yemek seçme , herkesle beraber sofraya oturmayı reddetme vb.) ,
Uyku problemleri varsa (uykuya dalamama nedeniyle geceleri çok geç yatma , sabah kalkamama , uyku kalitesinin düşmesi ) ,
Sık sık ağlıyorsa ,
Zamanının büyük çoğunluğunu odasında geçiriyorsa ,
Dikkatini toplamakta güçlük çekiyorsa ( en sevdiği diziyi seyrederken veya bilgisayar oyununu oynarken bile sıkılıp bırakma vb. ) ,
Okul başarısında düşme varsa ,
Arkadaşlarıyla ilişkileri bozulmuşsa ( çok sevdiği arkadaşlarıyla bile küsme , olumsuz arkadaşlıklar kurma vb.) ve sık sık “ çok yalnızım” diyorsa ,
“ Kaçıp gideceğim , uzaklaşacağım buralardan” türü söylem veya düşünceleri varsa ve kendini öldürmekten bahsediyorsa
depresyonda olduğundan söz edebiliriz. Ancak tekrar etmek gerekir ki depresyon tanısı ancak bir uzman tarafından konabilir ve bu tanının konabilmesi için ergenin duygusal durumunun önemli oranda değişmiş olması , aile ya da arkadaş ilişkilerinde gözle görülür bir bozulmanın yaşanması veya okul başarısında önemli bir düşmenin görülüyor olması gerekir.
Yetişkinlere Düşen Görev: Başta aileler olmak üzere ergenle sık bir arada olan okul psikolojik danışmanlarının ve sınıf öğretmenlerinin iyi birer gözlemci ve son derece dikkatli olmaları ; depresif belirtiler gördüklerinde vakit kaybetmeden profesyonel yardıma başvurmaları / yönlendirmeleri gerekmektedir. “ Biraz bekleyelim nasılsa geçer” , “ Karnesinde zayıf geldi ya ondan oldu” , “bu yaşta böyle değişiklikler olur” vb ertelemelerle ihmal edilen ve ilerleyen bir depresyonun tedavisi de son derece zor olmaktadır.
Unutulmamalıdır ki ; “ depresyon” intihar riski yüksek olan bir psikolojik sorundur.
