Alternatifim Cafe

Smoky Dağları

Discussion started on Coğrafya


Yılda dokuz milyon ziyaretçi ağırlayan Büyük Smoky Dağları Ulusal Parkı görkemiyle insanoğluna doğayla bir arada var oluşa ilişkin ipuçları sunuyor.

Herhalde adına bu kadar yakışan, adıyla bu kadar uyumlu başka bir dağ yoktur. "Büyük Smoky (Dumanlı) Dağları": Bu sözcükler, nefes alıp veren ağaçların üstünden süzülen sisi, bir şelaleden yükselen buğuyu, güneydeki havanın ılık yumuşaklığını çağrıştırıyor. Belki de ev yapımı viski eşliğinde mangalda pişirilmiş baharatlı etlerin o keskin tadını... Ama bu şiirsel tanımlamayı kim bulduysa, adı tarihin tozlu sayfalarında yitip gitmiş. Bazıları –bir dönemler alev alev yanan ve artık sönmüş olan binlerce Kızılderili ateşinden çıkan dumanın bu yaşlı zirvelerin üzerine bir perde gibi çökmesi nedeniyle– bu adın Cherokee dilinde mavi anlamına gelen shaconage sözcüğünden geldiğini düşünüyor. Büyük Smoky Dağları Ulusal Parkı'nın destekçileri parkın niteliklerini överken gerek yabanıllığını ("ABD'nin doğu topraklarında el değmemiş son büyük orman") gerekse medeniyete yakınlığını ("ABD nüfusunun üçte birinden fazlası, arabayla bir gün içinde ulaşabiliyor") dile getiriyor. Özellikle 441 No.lu Karayolu'nda Gatlinburg'un içinden geçip, yolun iki yanında duvar gibi yükselen otellerin, büfelerin ve tişört satılan dükkânların arasından parkın en işlek kapısına doğru adım adım ilerlerken, çözülmesi olanaksız bir çelişki beliriyor. Nasıl oluyor da bu tür bir yer Kuzey Amerika'nın doğu kesimindeki en yeşil yaşam alanları ve en muhteşem dağ manzaralarını barındırıyor?

Ama parka girildiği an –441 No.lu Karayolu, park içinde gür yapraklardan meydana gelen bir tünel gibi ilerliyor– bambaşka bir dünyaya adım atıldığı ortaya çıkıyor. Tennessee–Kuzey Carolina sınırı boyunca uzanan ve 2100 kilometre karelik bir alanı kaplayan park, batıda yer alan Yosemite Ulusal Parkı gibi büyük parklara kadar geniş bir alana yayılıyor. Ancak, Ansel Adams'ın çalışmalarını andıran manzaraların peşinde olan ziyaretçiler hayal kırıklığına uğrayabilir. Burada ne buzullar ve gayzerler, ne de nefes kesen kanyonlar var. Bir zamanlar Horace Kephart adlı bir gezginin yazdığı gibi, "Bu topraklarda yeryüzünün kaburga veya omurgaları açıkta değil. Çıplak bir kaya bile çok ender görülüyor". Bu yaşlı dağlar canlı, yemyeşil bir halıyla kaplı. Smoky Dağları engin zenginliğini, değeri tam olarak yeni yeni anlaşılmaya başlanan hayvan ve bitki çeşitliliğine borçlu. 1997'den beri araştırmacılar, doğabilimciler ve sivil gönüllüler birleşerek, parkta mevcut tüm türleri tanımlayıp sınıflandırmak için bir define avı başlattı. Bu araştırma, Kuzey Amerika'da şimdiye dek gerçekleştirilen en iddialı ve en uzun soluklu çalışma.


Mercek


Mavi Duman Diyarı
Cherokeeler için bu tepeler shaconage idi. Yani mavi... duman rengi.. Büyük Smoky Dağları Ulusal Parkı yılda dokuz milyonu aşkın ziyaretçiye ruhun huzur bulabileceği bir sığınak sunuyor.


Çiçek Açan Park
Büyük Smoky Ulusal Parkı'nda 2000'den fazla bitki türü yetişiyor. Bu şaşırtıcı çeşitlilik büyük ölçüde Smoky Dağları'nın yükselti aralığının geniş olmasının bir sonucu. Eteklerde 275 metrenin altında olan yükseklik bazı doruklarda 2000 metreyi aşıyor.


Kar Manzarası
Newfound Geçidi'nde fırtına yürüyüşçüleri hazırlıksız yakaladığında, arama-kurtarma çalışmaları başlatılıyor. 2004'te, bir yürüyüşçü 1800 metre yükseklikte, yaklaşık 60 santimetre karın içinde geçirdiği dört günün ardından kurtuldu.


Zengin Yaban Hayatı
Bir yavru geyik Cades Vadisi'nde otların arasında kıvrılmış. 1930'a gelindiğinde aşırı avlanma ve hastalıklar bölgede geyiklerin kökünü neredeyse kurutmuştu. Ama 1934'te parkın kurulmasıyla koruma altına alınan geyiklerin sayısı bugün birkaç bine ulaşıyor.

Görev Başında - Adam Goodheart



Smoky Dağları'ndaki ilk haftamda bir ayıyı ellerimi –neredeyse sadece ellerimi-kullanarak yakaladım. Kamp alanının çevresinde dolanarak sorun çıkaran bir ayıyı bulmak üzere ulusal parkın yaban hayatı biyologlarından biri olan Bill Stiver'a LeConte Dağı'nın doruğuna çıkarken eşlik ediyordum. Stiver, bir kapan kurdu ve yem olarak da sardalye konservesi kullandı. Ardından gece için çadırımıza döndük. Ayı, şafaktan biraz önce sardalyeyi buldu. Kıskıvrak yakalanmıştı; bir ip sağ ön pençesini sıkıca sarmıştı.

Bill bana, "Sen önünde dur ve onu oyala," dedi. "Arkadan yaklaşarak onu tutacağım." Oh, ne güzel, diye düşündüm. Yazarı yesin bakalım. Ayıya doğru sarsak adımlarla ilerlerken, öne doğru tuttuğum not defterimi salladım. "Hey, ayı," diye seslendim. "Hey! Ayı!" Bir an göz göze geldik. İşte o an, bacağından bağlı olduğunu unuttum ve içimi büyük bir korku kapladı. Bill birden elinde ilaçla ayının arkasında belirdi. Vurulunca ayı sersemleyerek sendeledi, yan tarafa devrildi ve koca başını yere dayadı. Gözleri açıktı ve göğsü inip kalkıyordu. Bill yaklaşıp ipi gevşetmeden bir dakika kadar bekledi; bana iyice açılmış arka pençeleri tutmamı işaret ederken, yumuşak bir hareketle başını ve omuzlarını kaldırdı. Ayıyı bir sedyeye koyduk ve orada bekleyen turistlerin bağrışmaları arasında alanın dışına taşıdık.



Smoky Dağları'nda bir cumartesi gecesi, park sınırlarının dışında bir bar aramaya gittim. Bölge sakinleri "nasıl isteyeceğimi" bilirsem gerçek kaçak viski alabileceğimi söylemişti. Garsondan, hafif dolaylı bir ifade ile, "panter çişi" istememi söylemişlerdi. Verilen talimata uyarak uzun bir patikanın sonuna kadar yürüdüm ve bir bara ulaştım. Bir tabureye oturdum, gelen garsona gülümseyerek baktım ve neşeli bir tavırla "Şey, duydum ki panter çişinizin tadına bakmakta yarar varmış" dedim. Garson bana sert bir bakış fırlatarak "Artık ondan satmıyoruz" diye karşılık verdi. Sanki tüm gözler üstüme çevrilmişti. Bir şişe bira sipariş ettim, çabucak içtim ve aceleyle bardan çıktım.


Birkaç yıl önce Manitoba'dan getirilen bir geyik sürüsü; Smoky Dağları'nın doğu ucundaki Cataloochee Vadisi'nde, akrabalarının 18. yüzyılda öncü göçmenler tarafından avlanarak yok olmaya mahkûm edildiği yerde doğaya salındı. Şimdi bu geyikler yerel halkın yanı sıra turistlerin de ilgisini çekiyor. Bir pazar günü öğleden sonra vadiyi, bira soğutucularını ve katlanır iskemlelerini yanlarında taşıyan insanlarla dolu buldum. Geyiklerin alışılmış beslenme zamanında, koruların sağladığı sığınaktan çıkarak çayırda otlamalarını seyredeceklerdi. Vadiden geçen karayolu şeridinde, arabalar ve kamyonetlerin oluşturduğu bir kalabalık vardı. İnsanlar dağ yamacındaki kocaman bir geyiğin körpe dalları koparıp yiyişini görmek için buraya yığılmıştı. Hangisi daha seyre değerdi bilmiyorum: hayvanlar mı, insanlar mı?

Bunlar? Biliyor muydunuz?


Büyük Smoky Dağları Ulusal Parkı'nda yürütülen envanter projesi, gelecekte ABD genelinde uygulanması tasarlanan benzeri birçok projenin ilki. Bu, belirli bir alanda yer alan tüm canlı türlerini kısa sürede saptamaya yönelik yoğun bir çalışma. Elde edilen veriler, ABD'deki biyolojik zenginliğe ilişkin bilgi edinmenin yanı sıra, ABD hükümetinin doğa konusundaki kararlarına ve politikalarına da şekil verecek. Acadia Ulusal Parkı (Maine), Rock Creek Parkı (Washington, D.C.) ve Point Reyes Ulusal Kıyı Şeridi' nin de (San Francisco yakınları, Kaliforniya) aralarında bulunduğu çeşitli parklarda envanter çalışmaları başladı.
#1 - Kasım 19 2009, 07:33:14
Hakk ulaşır. Hakkı bırakmaz, alır.

Üye:

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.