Alternatifim Cafe

Mantık Felsefesi ve Politika

Discussion started on Mantık

Mantık Felsefesi ve Politika

--------------------------------------------------------------------------------

Politika günümüzde pek çok kimsenin imtinâ ettiği bir etkinlik, politika sözcüğü de negatif semantik kategoride bir sözcük. Günümüzde politikacılık artık neredeyse ahlâksızlıkla bir ve aynı tutuluyor, böyle bir tablo karşısında politikayla ilgilenmek de çok büyük fedâkârlıklar istiyor. Öte yandan politika ile mantık ve Mantık arasındaki ilişkilere bakmak bize şu gerçekleri apaçık bir biçimde gösteriyor:


*


Birincileyin politikanın neliğine bakmak gerekirse: politika sözcüğü polis sözcüğünden gelir; imdi Eski Yunancada polis sözcüğü şehir anlamında. Bu sözcük zamanla politikhosa dönüşür, bu sözcüğün anlamı ise: aynı şehirde yaşayan insan topluluğunun tamâmına ilişkin olan. Politikhos sözcüğünü Platon ile Aristoteles politeia hâline dönüştürür ve bu sözcüğe kent-devleti anlamını yüklerler. Zamanla politeia sözcüğü de birtakım ses değişikliklerine uğrar ve politike, politica ve politika hâline gelir. Ne var ki politika sözcüğü günlük hayatta ve siyâsetbilimciler tarafından iki farklı anlamda kullanılır, bunlar: siyâsî mekanizmaları elde etmeye yönelik eylemler bütünü ve belirli bir siyâsî mekanizmanın temel yönelimleri. Öte yandan geniş halk kitleleri ise politika sözcüğüne insanları iknâ etme sanatı olduğu yollu bir içerik de yükleyebiliyor.


İmdi şu aykırılıklara şöyle bir bakalım: kimi politikacılar bâzı politikacıları mantıksız olmakla suçlarken bu politikacılar da onları mantığa dâvet ediyor. Kimi politikacılar bâzı politikacılara “mantık dersi”(!?) verirken(!?), bu politikacılar da onların “mantığından şikâyet ediyor”(!?). Kimi politikacılar söylemlerini mantıksal yolla(!?) gerekçelendirmeye çalışırken, bâzı politikacılar da yine mantıksal yolla(!?) onların gerekçelendirmelerinin altını oyuyor. İmdi bana sorarsanız bu aykırılıkların temelinde (de) önermeler ile eksik önermeler arasında herhangi bir ayrım yapılmaması ve eksik önermeleri de mantık işlemlerine tâbi tutma sayıltısı var. Nitekim politikacıların kullandığı önermelerden pek azı önermedir ve eksik önermelerle oluşturdukları söylemlerde perspektifî yargılar çoğunluktadır. Hattâ politika sözcüğünün negatif semantik kategoride olmasının ardında da en temelde politika alanında önermelerle iş yapılmamasına duyulan bir tepki vardır. İmdi politikacıların kullandığı eksik önermelerde mantık sözcüğü pozitif semantik kategoride bir sözcük olmasından dolayı belirli bir meşrulaştırma silâhı olarak kullanılıyor. Bu eksik önermelerin semantik kategorilerini incelediğimizde de bu deyilerin anlamlarının şunlar olduğunu görüyoruz: mantıksız olmak: uygulanabilirliği ve/veya geçerliliği bulunmayan görüşler savunmak, mantığa dâvet etmek: uygulanabilirliği ve/veya geçerliliği bulunan görüşler savunmaya dâvet etmek ve mantık dersi vermek: uygulanabilirliği ve/veya geçerliliği bulunmayan görüşler ile diğerleri arasındaki farkları ortaya koymak. İmdi bu gibi kullanımlarda mantık sözcük tipinin bağlam bildiren semantik kategorisinde bâzı zorlamalar yapılıyor.


*


İmdi politika ile Mantık arasındaki ilişkiyi de daha yakından incelemek gerekirse: şu örnek üzerinden gidelim: Ö1: “Gelir dağılımınki adâletsizlik sosyâl alanlarda da adâletsizlik doğurmaktadır” ve Ö2: “Türkiye’de 1980-2000 yılları îtîbârîyle gelir dağılımında adâletsizlik vardır” olmak üzere iki önermemiz olsun. İmdi Ö1 önermesi hipotetik, Ö2 önermesi ise saptayıcı bir yargıdır. Bu iki önermeden şöyle bir çıkarım yapalım ve şöyle bir vargıya ulaşalım: Ö3: “O hâlde Türkiye’de 1980-2000 yılları îtîbârîyle sosyâl alanlarda adâletsizlik vardır” İmdi bu çıkarım mantık kurallarına uygun bir çıkarımdır ve bir politikacı Ö3 önermesini bu çıkarımı tersten kurarak gerekçelendirebilir. Dolayısıyla bu gerekçelendirme de mantık işlemlerine dayanır ve politikada Mantık aracılığıyla bu gibi gerekçelendirmeler (de) yapılır.


Ne var ki tüm gerekçelendirmeler bu türlü değil: şimdi bir de şu örnek üzerinden gidelim: Ö1: “Vergilerimiz yüksektir” ve Ö2: “Yüksek vergiler vergi yolsuzluklarına yol açmaktadır” olmak üzere iki önermemiz olsun. İmdi Ö1 önermesi belirsiz, Ö2 önermesi ise perspektifî bir yargıdır. Bu iki önermeden de şöyle bir çıkarım yapalım ve şöyle bir vargıya ulaşalım: Ö3: “O hâlde vergileri azaltmamız gereklidir” İmdi bu çıkarım ise mantık kurallarının ötesinde bir çıkarımdır ve bir politikacı Ö3 önermesini bu çıkarımı tersten kurarak gerekçelendiremez. İşte politika alanında bu gibi gerekçelendirmelere de rastlanılabilmekte.


***


#1 - Haziran 06 2006, 17:27:00

siyaset diye bi konu yok ama bu konular altında aktarılabiliyo
#2 - Haziran 06 2006, 22:00:16

Üye:

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.